Identiteitsfraude

Pas op voor identiteitsfraude

identiteitsdiefstalIdentiteitsfraude komt steeds vaker voor. Met een kopie van een paspoort en bijvoorbeeld een bankrekeningnummer is het bijvoorbeeld heel eenvoudig om telefoonabonnementen op andermans naam af te sluiten.

Bijna elk jaar verdubbelt het aantal meldingen over identiteitsdiefstal. In 2017 kwamen er 3.000 binnen en 2 jaar eerder 800. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) helpt slachtoffers met advies en ondersteuning, en krijgt het steeds drukker.

Hoe meer online wordt geregeld in plaats van aan de balie, hoe meer digitale sluipwegen er zijn naar identiteitsfraude. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat Nederlandse jongeren die trots met hun rijbewijs op Instagram poseren (hashtag #geslaagd) groot risico lopen. Op dark net markets, illegale handelsplaatsen op internet, worden deze selfies aangeboden voor zo’n 2,50 euro per stuk. De selfies worden bijvoorbeeld gebruikt om vertrouwen te winnen als verkoper op Marktplaats – om daarna met het geld te verdwijnen.

Hoe worden identiteiten gestolen en hoe worden ze misbruikt? Waar belanden ze? Lees hier over 5 populaire vormen van identiteitsdiefstal.

1. Identiteitdiefstal met WhatsApp

,,Heey Heey hoe is het”. Dat WhatsAppbericht kreeg een Zoetermeerse vrouw van een onbekend nummer. Het bericht kwam van een goede vriendin, dacht ze. De ‘vriendin’ vroeg hulp: ze had problemen met internetbankieren. 742 euro lichter besefte de Zoetemeerse dat ze was opgelicht.

De dader, een twintiger uit Leeuwarden, maakte elf andere slachtoffers en incasseerde rond de 35.000 euro. Hij werd veroordeeld tot 18 maanden gevangenisstraf voor oplichting. De werkwijze was meestal hetzelfde: had hij eenmaal een telefoonnummer, dan zocht hij persoonlijke details en foto’s van Facebookvrienden. Zijn slachtoffers benaderde hij via WhatsApp.

Deze vorm van identiteitsfraude komt veel voor, zegt een woordvoerder van het CMI, onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken. ,,Vaak zegt de oplichter dat hij door diefstal van z’n telefoon niet kan internetbankieren. Door de goede voorbereiding trappen veel familieleden en vrienden erin.” De meeste banken vergoeden de schade niet: het slachtoffer zélf betaalt.

2. Identiteitdiefstal met roze-bril fraude

Criminelen spelen in op verlangens. ,,Mensen die iets graag willen zoals een baan of een woning, zijn vaak bereid om daar net iets meer voor te doen”, zegt de woordvoerder van het CMI. ,,Ze staan dus ook eerder persoonsgegevens af.” Het meldpunt ziet ,,regelmatig” valse vacatures waarbij sollicitanten wordt gevraagd om een loonstrookje op te sturen en een kopie van een identiteitsbewijs. Hetzelfde geldt voor malafide verhuuradvertenties, die zijn voorzien van bij interieurwebsites en Funda gestolen foto’s.

De kopie van het identiteitsbewijs van slachtoffers wordt gebruikt om een bezichtiging in te plannen. Vervolgens horen ze daar niks meer over. Totdat een telefoonabonnement op hun naam is afgesloten.

3. Identiteitdiefstal via vertrouwen winnen op Marktplaats

Een veertigjarige vrouw had haar tweedehands iPhone te koop gezet op Marktplaats. Eén koper was geïnteresseerd, maar wantrouwend: hij wilde graag het identiteitsbewijs van de verkoopster zien. Nadat ze een kopie paspoort doorstuurde, hoorde ze niets meer. Niet de telefoon, maar haar paspoort bleek de buit. De kopie werd misbruikt om verkopers te verleiden festival- en concertkaarten via Marktplaats advertenties te sturen zonder dat hij geld overmaakte. De 23-jarige Utrechtse dader kreeg zelfs een scooter gratis, maar liep tegen de lamp toen hij die op zijn naam registreerde. Vorig jaar werd hij veroordeeld tot 12 maanden celstraf voor identiteitsfraude en oplichting.

Zijn trucje wint rap aan populariteit. Het CMI heeft al meer dan vijfhonderd meldingen binnen van vergelijkbare casussen op handelsplaatsen. Fraudeurs reageren op een advertentie met een 06-nummer. De ‘koper’ geeft aan dat hij/zij al vaker opgelicht is en stuurt om vertrouwen te wekken eerst zelf een – gestolen – kopie van een paspoort. Het slachtoffer wordt verzocht hetzelfde te doen.

Soms wordt ook gevraagd om een betaling van 1 cent te doen, om te verifiëren of de verkoper echt is. De kopie van het identiteitsbewijs en bankgegevens worden vervolgens misbruikt. Een woordvoerder van Marktplaats raadt ,,ten zeerste af” om een kopie van een identiteitsbewijs te delen.

4. Identiteitdiefstal via online informatie

Zoals bij de selfies gestolen van Instagram, wordt vaak openbare informatie gebruikt voor identiteitsfraude. Iemands naam, adres, en telefoonnummer kunnen al genoeg zijn om bestellingen op andermans naam te plaatsen. De goederen worden afgeleverd op een afwijkend bezorgadres; de rekening is voor het slachtoffer.

Daarnaast worden gestolen identiteitsgegevens verhandeld op online zwarte markten. Er worden zelfs ‘megapakketten’ met paspoorten aangeboden. ,,100 passport scans of real people from EU” staat bij een advertentie op zo’n markt. Het pakket wordt aangeboden voor 0,018 bitcoin. Als bewijs is een foto van het paspoort, ID-kaart en rijbewijs van een nietsvermoedende Nederlandse man bijgevoegd. Criminelen zijn ook niet te beroerd om elkaar trucs te leren: ID Theft, ultimate guidekost een kleine 3 euro.

5. Frauduleuze Vacature-site die je persoonsinformatie opslurpt

Bekijk de video (5min) van Radar:

Een potentiële werkgever vraagt je om een kopie van je ID: geen probleem zou je denken. Bij Noa liep het helaas anders. Na het opsturen van haar identiteitsbewijs hoorde ze niets meer, een typisch geval van ID-fraude. Maar wat is dit precies, wat kunnen de gevolgen zijn en hoe bescherm jij jezelf? Radar ging op pad!

Verder lezen?